Bies w kulturze ludowej Słowian
Przenikał ludzkie ciało i panował nad nim, zmuszając opętanych do dziwnego, szaleńczego zachowania. Pożerał bydło i niszczył dobytek. Zsyłał na ludzi klęski, plagi i choroby. Spędzał sen z powiek naszym pradziadom. Przypisywano mu również pilnowanie skarbów ukrytych w ziemi.
Bies, znany również jako czart, kusy, diabeł szatan, zły.
Olbrzymia, włochata bestia z kilkumetrowym porożem i zgarbioną sylwetką. Masywne kończyny z kopytami i zabójcze spojrzenie. Oto bies w całej swej okazałości.
Nazwa “bies” wywodzi się z języka prasłowiańskiego i oznacza “powodujący strach, przerażenie”. W przedchrześcijańskich wierzeniach Słowian uosabiał bliżej nieokreślonego złego ducha, demona zła.
Demony te zamieszkiwały puszcze, opustoszałe bory, głębokie wody i niedostępne bagna. Jedyną skuteczną metodą na zabicie biesa było ugodzenie go poświęconym nożem. Śmiałkowie, którzy chcieli wyjść na spotkanie biesowi, byli ostrzegani przez naturę demonicznym chichotem i przeraźliwymi okrzykami dochodzącymi z nieznanego źródła. Dziwne dźwięki, takie jak piejące koty czy szczekające koguty miały wyznaczać granicę, za którą żyła bestia.
Leonard Pełka w Polskiej Demonologii Ludowej opisuje spotkanie człowieka z biesem, który przybrał postać wichru:
Kiedy wicher kręci w kółko i suchym zamiata piaskiem, jest to taniec złego ducha. Zamykaj wszystkie wyględy w chacie, bo złe ci naruszy kości. A jeśliś odważniejszy i chcesz skarbu z zgubą duszy, weź nóż nowy poświęcony i w pośrodek tego wiru rzuć nim celnie i z zamachem. Zuchwały młody parobczak, gdy mu szczyt stodoły bies w postaci wichru zerwał, gniewny utkwił nóż błyszczący, poświęcony, w pośrodku tego wiru. I zaraz ujrzał, jak w kornej postaci bies stanął przed nim krzywy i drżący i pytał, co mu rozkaże? — Napraw stodołę! — zawołał wieśniak, pałając cały od gniewu — dół od kartofli napełnij złotem, przynieś do izby baryłę wódki, trzy duże połcie słoniny.
— Spełnię to wszystko, wyjm nóż utkwiony, który mnie srodze dolega.
— Nie! — krzyknął wieśniak — zrób to najpierwej, co żądam. — Bies dopełnił rozkaz cały; lecz wkrótce, kiedy z choroby umierał młody parobczak, wieśniacy obecni w chacie widzieli, jak stał przy głowie, czatując na jego duszę.
Wszyscy żałowali, a stary chrzestny rzekł z cicha:
— Gdyby zamiast tych pieniędzy wystrzelił lepiej do biesa srebrnym guzikiem z prawego oka, byłby żył długo, poczciwie i nie stracił świętej duszy”
Bies przybiera również inne kształty i czai się po smutnych wierzbach, dopada samotników i biesiadników, kusi króla i prostaka, a nade wszystko ściąga na świat ludzi zło. Biada temu, kto pójdzie za jego podszeptem!
Spotkacie go również na naszych T-shirtach. Czy odważysz się pójść mu na spotkanie?
Chcesz podkreślić swoje zainteresowania kulturą Słowian? Wśród naszych propozycji znajdziesz koszulki słowiańskie przedstawiające symbol Peruna - słowiańskiego boga piorunów, boginię Mokosz, a także innych bóstw słowiańskiego panteonu. Nasze koszulki to także doskonały pomysł na prezent - wysokiej jakości grafiki zaprojektowane przez polskich twórców, wygodny krój i materiał sprawiają, że T-shirty od Slava są naprawdę wyjątkowe.
